De meeste ouders houden heel veel van hun kinderen en het laatste wat ze zouden willen, is hun kind op enige manier schade berokkenen. Toch, en dat is erg verdrietig, komt het vaak voor dat kinderen onbedoeld schade ondervinden van hun ouders doordat ze worden blootgesteld aan of betrokken raken bij ouderlijk conflict.

Uit onderzoek is gebleken dat blootstelling van kinderen aan ouderlijke conflicten schadelijk is en een negatieve invloed heeft op hun ontwikkeling.

Zo blijkt uit onderzoek dat kinderen die getuige zijn van ouderlijke conflicten meer last hebben van angst en depressie, en vaker probleemgedrag vertonen, zoals agressief of vijandig gedrag.

Kinderen die worden blootgesteld aan ouderlijke conflicten hebben vaak ook moeilijkheden in hun eigen relaties met anderen en ervaren angst rondom loyaliteitsconflicten. Welke ouder moeten ze steunen als hun ouders tegenover elkaar staan?

Ze ervaren ook cognitieve dissonantie wanneer ze twee tegenstrijdige verhalen horen over wat goed en fout is, beide afkomstig van mensen die ze vertrouwen. Dit is erg verwarrend en zorgt voor spanning en angst bij het proberen om daar een logisch geheel van te maken.

Daarnaast tonen onderzoeken aan dat kinderen die worden blootgesteld aan conflicten meer moeite hebben om zich aan te passen naarmate ze ouder worden. De negatieve invloed van ouderlijke conflicten kan hen blijven achtervolgen tot in hun volwassen leven, en heeft een negatieve impact op hun kansen op succes op het gebied van opleiding, gezondheid, mentale gezondheid en stabiliteit binnen hun eigen gezin.

Blootstelling aan ouderlijke conflicten kan ook leiden tot een verstoring van de ouder kindrelatie, wat zeer schadelijk en soms zelfs traumatisch kan zijn voor een kind.

Dit betekent niet altijd dat één ouder iets fout heeft gedaan of dat één ouder het kind tegen de andere heeft opgezet. Vaak komt het doordat het kind in het midden van het conflict terechtkomt en zich genoodzaakt voelt om een keuze te maken. Dit levert rust op voor het kind, maar betekent dat hiervoor een grote prijs wordt betaald.

Doordat het kind in deze positie wordt geplaatst, worden zijn loyaliteitsbanden en hechtingssystemen geactiveerd. Daardoor is de kans groter dat het kind zich met één ouder gaat identificeren, ten koste van de relatie met de andere ouder.

Dat kan soms langdurige negatieve gevolgen hebben.

Wanneer een kind langdurig en herhaaldelijk in het midden van conflicten wordt geplaatst, en dus onder constante stress staat, kan het gebeuren dat het kind de andere ouder volledig afwijst. Sommige kinderen gaan die ouder zelfs haten, demoniseren of ontkennen diens bestaan.

Dit is psychologisch erg schadelijk, omdat kinderen een natuurlijk product zijn van beide ouders en zich daarvan bewust zijn. Als ze een ouder haten of afwijzen, verwerpen ze daarmee ook een deel van zichzelf. Het deel dat van die ouder afkomstig is.

Je kunt je voorstellen hoe moeilijk dit is voor de ontwikkeling van hun identiteit.

In extreme gevallen proberen kinderen dat deel van zichzelf “af te snijden” of te verdoven met drugs of alcohol.

Ondanks al dit bewijs is de maatschappelijke bewustwording over de negatieve effecten van ouderlijke conflicten nog steeds erg laag.

Mensen onderschatten vaak de schade die ouderlijke conflicten kunnen veroorzaken.

Soms horen we ouders zeggen:
“We ruziën nooit waar de kinderen bij zijn.”
Dan vragen wij ons af: betekent dat dat de kinderen niet weten dat er ruzie is?

Of ouders zeggen:
“We betrekken de kinderen nooit bij ons conflict.”
Maar weten de kinderen dan niet waar de ruzies over gaan?

Het is pijnlijk, want geen enkele ouder wil denken dat hij of zij zijn kind schaadt.

Toch is het belangrijk dat ouders, samen met hun sociale netwerk en mensen die hen steunen, eerlijk kijken naar de mate waarin hun kind wordt blootgesteld aan ouderlijk conflict.

Blootstelling betekent niet alleen ruzie maken waar de kinderen bij zijn of hen actief proberen mee te trekken in je standpunt. Het is vaak veel subtieler dan dat.

Ouders dienen, hoe moeilijk dat ook is, samen met hun omgeving na te denken over hoe hun kind mogelijk negatieve effecten ondervindt van ouderlijke conflicten en om samen met de andere ouder verantwoordelijkheid te nemen en zich in te zetten om het kind te beschermen tegen die blootstelling en betrokkenheid.

Verwijzing naar literatuur
Department for Work and Pensions, geschreven door de Early Intervention Foundation samen met de University of Sussex
De titel is: “What Works to Enhance Interpersonal Relationships and Improve Outcomes for Children”

Daarnaast is er een boek van het Family Ties team van het Anna Freud Centre waarin veel van de ideeën en onderzoeken worden samengebracht die aantonen hoe blootstelling aan ouderlijke conflicten kinderen kan schaden